Steenuil in Drenthe overleeft dankzij nestkasten

15 mei 2018

Door: Hero Moorlag

Slim steenuiltje in Lhee misleidt vijand bosuil

Met een ladder in de aanhangwagen verplaatst de werkgroep zich van Diever naar Leggeloo. Omroep Max is hier met cameraman en regisseur aanwezig. Max wil aandacht schenken aan het succes van het plaatsen van nestkasten voor steenuilen door Stichting Steenuilenwerkgroep Drenthe…

Voorzitter Erwin Bruulsema van de stichting is onderwijzer aan OBS De Schuthoek in Hoogeveen en coördinator van de steenuilenwerkgroep van Vogelwacht Uffelte. Hij plaatst de ladder tegen de eikenboom waaraan een steenuilenkast hangt. De cameraman filmt en Erwin vertelt. Voorzichtig opent hij de kast en pakt het uiltje van het nest. Er zijn vier witte ronde eieren ter grootte van een duivenei. Beneden wordt het uiltje getoond, de pootring afgelezen en alle gegevens van ring, eieren, netheid van het nest en conditie van de kast op een standaardformulier genoteerd. Erwin plaatst het uiltje, een vrouwtje met broedplek op de borst, terug. De groep rijdt naar Lhee.

Waarom nestkasten voor de steenuil?

Erwin: ‘Steenuilen broeden van oorsprong in holten van oude fruitbomen in hoogstamboomgaarden of in oude schuurtjes in het veld. Fruitbomen met holten zijn merendeels gekapt en oude schuurtjes opgeruimd. Nu plaatsen we in geschikte biotopen voor steenuilen speciale kasten, rond Leggeloo en Lhee aan eiken. Schapen of paarden in de buurt is een voordeel. Mest trekt kevers en muizen aan. In eiken leven meikevers. Voedsel is eerste vereiste.’

Het plaatsen van nestkasten gebeurt in heel Drenthe door meerdere werkgroepen. De steenuil in Drenthe overleeft dankzij deze nestkasten. Afhankelijk van het voedselaanbod broeden in Drenthe tussen de 150 en 200 paar steenuiltjes. De twee vorstperiodes van begin 2018 zijn fnuikend geweest voor het muizenbestand. Nestjes met jonge muizen bevroren en volwassen muizen stierven. Het aantal steenuilen nam af. Gemiddeld legt een vrouwtje steenuil tussen de 3 en 5 eieren. In 2018 wordt opnieuw nauwkeurig bijgehouden hoeveel jongen uitvliegen. Ze worden in het nest geringd.

Uiltje van Lhee

Wetenschappelijk heet de steenuil niet voor niets Athene noctua. De Griekse godin Athena wordt altijd afgebeeld met een steenuil, symbool van kennis, wijsheid en scherpzinnigheid. Een steenuil heeft doordringende gele ogen waarmee hij goed in het schemerduister kan zien en dikke witte wenkbrouwen die hem een wijze uitstraling geven. In Lhee hangt een steenuilenkast in een schitterende biotoop met oude kromme eiken en schuurtjes met brandhout. De stam van de eik met de kast is tegen steenmarters, grootste vijand van de steenuil, beveiligd. Zowel mannetje als vrouwtje bleken in de kast aanwezig. In de buurt broedt een andere vijand, de bosuil. Een steenuil meet 22, een bosuil 38 centimeter. Wat doet nu het mannetje steenuil van Lhee? Erwin: ‘Hij roept alleen als het nog licht is om zijn territorium af te bakenen. Zogauw het donker is, zwijgt hij zodat de bosuil de locatie van het nest niet weet.

Jonge steenuiltjes gaan op de stok voor de kast zitten. De kans is groot dat ze door de bosuil worden gegrepen.’ Dergelijke wetenswaardigheden worden tijdens lezingen en excursies van de werkgroep verteld met prachtige beelden van de steenuiltjes. De site www.steenuilendrenthe.nl laat zien wat deze bijzonder actieve werkgroep allemaal doet. Lees vooral Jaarverslag 2017 en bekijk de filmpjes.