Twee bijzondere paddenstoelen in extreem vroeg voorjaar

24 februari 2020

Twee bijzondere paddenstoelen in extreem vroeg voorjaar

Door Natuurspotter Hero Moorlag

Een winter waarin het nauwelijks vriest en er geen sneeuw valt. Een winter met een gemiddelde temperatuur van 6,2 graden. Gemiddeld, want temperaturen van 10 en zelfs 14 graden komen ook voor. Plotseling stuit je, nota bene in februari, op een ongekende verrassing: tientallen oranje oesterzwammen op bijna geheel vergaan hout. Opvallend oranjegele en sterk behaarde hoeden, dakpansgewijs boven elkaar.

In de herfst van 2016 vond IVN-er Bart Pijper schitterende exemplaren van  Oranje oesterzwammen op een liggende dode berkenstam in het Kremboongbos bij Tiendeveen. Bart tipte mij en ook ik kon enkele mooie foto’s maken. Nu, begin februari, deed ik als toezichthouder de ronde in de Boerenveensche Plassen. Helemaal in het noorden ligt een bos dat vroeger, voor de aanleg van de spoorlijn in 1868, onderdeel moet zijn geweest van het Amshoffbos. Het bos met die naam ligt aan de westkant van de spoorlijn. Het bos aan de kant van de Boerenveensche Plassen is identiek aan het bos aan de westkant: opgaand eikenbos met berken. Hier vond ik op 8 februari een groep Oranje oesterzwammen, direct te herkennen aan de opvallende oranjegele kleur en de beharing op de hoeden. Foto’s rondgestuurd aan IVN-ers en Eef Arnolds, een van de auteurs van Ecologische Atlas van Paddenstoelen in Drenthe (2015). Eef reageerde: “De soort wordt pas sinds 2005 uit Nederland  gemeld en is nu al landelijk in 120 atlasblokken bekend. Echt zeldzaam kun je hem al niet meer noemen. Een succesvolle nieuwkomer dus, ook in Drenthe. Het is geen exoot, want in de ons omringende landen is de Oranje oesterzwam al lang bekend. De oorzaak van de snelle expansie is raadselachtig. Het klimaat kan het niet zijn, want de soort had tot voor kort zijn hoofdverspreiding in berggebieden en in Midden-Scandinavië.”

Blauwgroen trechtertje

In de verspreidingsatlas van Nederland is te zien dat de Oranje oesterzwam in Drenthe in acht atlasblokken voorkomt. De vondsten in het Kremboongbos en de Boerenveensche Plassen zijn nieuw. Er zijn deze kwakkelwinter veel meer op hout groeiende zwammen die gewoon doorgroeien. Opvallend in alle bossen is het plooivlieswaaiertje, een prachtig zwammetje dat dakpansgewijs op dood hout groeit.  Judasoor op vlier, roodplaathoutzwam en vermiljoenhoutzwam op dood hout staan er ook. Boswachter bij Staasbosbeheer Hans Kruk vond kortgeleden het schitterende pioniertje Blauwgroen trechterje in het Dwingelderveld. Een paddenstoeltje van ongeveer een centimeter op plagstroken en de maagdelijke bodems in natuurontwikkelingsprojecten. Uitgesproken pionier die in verse toestand direct opvalt door de diepblauwe kleur. Oranjegeel en helder blauw in de grauwheid van een kletsnatte winter.