Wasplatenparadijs in Zuidwolde

16 november 2020

Wasplatenparadijs in Zuidwolde

Door Natuurspotter Joop Verburg

De begraafplaats van Zuidwolde is niet zomaar een begraafplaats. Het oudste deel is bijna 200 jaar oud.  De Natuurvereniging Zuidwolde bestaat over enkele jaren 50 jaar en het lijkt ons een mooi idee om voor de bevolking iets uit te gaan zoeken over de historische waarde van deze begraafplaats; oude verhalen, bijzondere grafmonumenten etc. én te zoeken naar de natuurwaarde van de begraafplaats.

We doen daartoe inventarisaties op het gebied van broedvogels, insecten en planten. We troffen bijzondere soorten aan zoals Wilde narcis, Mannetjesereprijs, Knolboterbloem, Tandjesgras, Donkersporig bosviooltje etc. Maar ook kijken we naar paddenstoelen.

Al heel veel jaren organiseren we in Zuidwolde een paddenstoelenexcursie onder leiding van mycoloog Bernhard de Vries en meestal bezoeken we dan ook de begraafplaats en er zijn al heel wat bijzondere en zeldzame soorten gevonden. Zo vonden we ook een aantal soorten wasplaten. Wasplaten; het woord roept niet een associatie op met schoonheid (hoewel iets wat gewassen wordt wel schoon moet worden) Nee, wasplaten zijn ook paddenstoelen. Wasplaten zijn onder de paddenstoelen wat orchideeën zijn onder de planten.

Ze zijn zeldzaam, ze zijn over het algemeen heel mooi en ze spreken tot de verbeelding. Namen als Vuurzwammetje, Elfenwasplaat, Kabouterwasplaat, Puntmutswasplaat en namen met kleuraanduidingen als Scharlaken wasplaat, Karmozijnwasplaat en Klaprooswasplaat geven wel aan om wat voor fraaie soorten het gaat. Wasplaten stellen hoge eisen aan hun standplaats. Over het algemeen moet de grond voedselarm zijn en langdurig ongestoord. In Drenthe zijn er wel plekken waar wasplaten te vinden zijn. Maar de begraafplaats in Zuidwolde is een onverwachte plek waar veel bijzondere wasplaten te vinden zijn. Nog nooit is er kunstmest op gekomen, is er alleen gemaaid en alleen voor een graf zijn kuilen gegraven.  Door een combinatie van kennelijk een bijzonder grondsoort van lemig en iets kalkrijker zand en een beheer dat vooral bestaat uit nu en dan maaien en het maaisel afvoeren, is een heel schrale vegetatie ontstaan met bijzondere plantensoorten en in de herfst nog veel meer bijzondere paddenstoelen.  In zo’n milieu groeien zeldzame soorten als koraalzwammen, satijnzwammen, knotswammen én wasplaten.

De afgelopen maanden werd op twee plekken op de begraafplaats de landelijk zeer zeldzame Geurende wasplaat gevonden. Wanneer een groep van deze kleine paddenstoelen bij elkaar staat kun je de zoete geur al van enige afstand ruiken. In Drenthe zijn maar enkele plekken bekend waar deze soort voorkomt.

Nog een grotere verrassing was de vondst van een andere wasplaat die wat kleur en naam betreft minder aanspreekt, maar uiterst zeldzaam is: De Grauwe wasplaat. Het is een superglibberige bruine paddenstoel met fraaie grijsachtige en wasachtige lamellen. Wanneer je zo’n soort vindt, heb je de neiging om ter plekke een dansje te maken, maar dat past natuurlijk niet op een begraafplaats. Dat hebben we even uitgesteld. Het is de tweede vondst ooit van een Grauwe wasplaat in Drenthe.

Daarna vonden we ook nog een 12e soort wasplaat. Een klein glad paddenstoeltje met als bijzonderheid dat er altijd een felle kleur groen in zit: het Papegaaizwammetje.

12 soorten wasplaten op een gebied van nog geen hectare en dan nog zoveel andere zeldzaamheden.  Het moet wel een bijzonder gevoel zijn om bijgezet te zijn op zo een paradijselijke plek.

Joop Verburg, Natuurvereniging Zuidwolde